De glasplaat is één van de oudste fotomaterialen en werd vanaf de 19e eeuw gebruikt. Ze zijn vaak historisch relevant en bieden ons een blik op het dagelijks leven van de 19e en 20ste eeuw. De afbeeldingen zijn meestal stuk voor stuk uniek, heuse pareltjes die echter al jaren verborgen bleven voor het publiek, want glasplaten zijn bijzonder fragiel.
Een jonge Willy Sommers op een postkaartje. UGent Boekentoren, Collectie Etienne De Mulder
Net omdat ze erg kwetsbaar en moeilijk toegankelijk zijn, dringt de digitalisering van deze dragers zich op. De Boekentoren neemt daarom deel aan een uniek project: het digitaliseren van maar liefst 170.000 glasplaten afkomstig uit verschillende collecties, een uitdaging die in goede banen wordt geleid door Meemoo, Vlaams instituut voor het archief. Het is de eerste keer dat dit in Europa op zo’n grote schaal gebeurt.
Met verschillende partners en organisaties uit het erfgoedveld willen we de glasplaten veilig stellen voor de toekomst en het brede publiek laten kennis maken met onze collectie. Het fotograferen in hoge resolutie en het op de juiste manier digitaliseren van de glasplaten maakt ze op termijn voor iedereen toegankelijk. Voor de Boekentoren gaat het om ongeveer 46.000 glasplaten, die gebruikt werden in de lessen van verschillende vakgroepen aan de universiteit, maar evengoed om schenkingen.
In voorbereiding op de digitalisering werden alle glasplaten door een team van medewerkers van de Boekentoren één voor één uit de verpakking gehaald en voorzien van bijkomende beschrijvende informatie (metadateren). Reinigen, verpakken en registreren. Een hele klus om rond te krijgen, maar essentieel om met de digitalisering te kunnen starten.
Alle gedigitaliseerde glasplaten zullen vanaf volgende zomer geleidelijk aan beschikbaar gemaakt worden op de online platformen van meemoo en op de platformen van de archieven, bibliotheken en musea die aan dit project hebben meegewerkt. Tegen eind 2023 moet alles klaar zijn. Het digitaliseringsproject kadert binnen het relanceplan van de Vlaamse overheid en krijgt Europese steun.
De Boekentoren beheert een van de grootste erfgoedcollecties van de Lage Landen.
De Boekentoren bewaart meer dan zesduizend handschriften, van kostbare, verluchte manuscripten uit de middeleeuwen tot eenexemplarige typoscripten uit de twintigste eeuw. Bijna tweeduizend handschriften kunnen online geconsulteerd worden.
Kranten en tijdschriften zijn periodieke publicaties. Naast tal van iconische tijdschriften bevat de erfgoedcollectie een rijk krantenbezit. Van de oudste kranten uit de Nederlanden tot studentenalmanakken, van koloniale pers tot frontblaadjes.
De ‘Section Gantoise’ werd in 1872 ingericht. Het is een verzameling waarin alle stukken terechtkomen die verband houden met Gent. Handschriften, drukken, iconografische stukken, tot complete privéverzamelingen vormen het papieren geheugen van de stad.
'Drukken' omvat de collectiestukken die uitgegeven werden door middel van de boekdrukkunst. We maken een onderscheid tussen ‘oude’ en ‘moderne’ drukken (na 1830). De Boekentoren telt een 700-tal incunabelen, en meer dan twee miljoen moderne drukken.
De Galerij bevat alle collectieprofielen met een museaal karakter. Het gaat om stukken met een iconografische waarde zoals prenten, foto’s, tekeningen, schilderijen, plannen, affiches, porseleinkaarten, numismatische stukken en kaarten.
Efemera, vliegende bladen, pièces volantes. Verzameld door Ferdinand vander Haeghen op intensieve wijze vormen de losbladige stukken een imposante, alfabetisch gerangschikte variacollectie die het dagelijkse verleden als geen ander documenteert.
Sinds de stichting in 1797 trekt de universiteitsbibliotheek archiefschenkingen aan door haar culturele uitstraling. De Boekentoren beschikt daardoor over honderden archieven van kunstenaars, professoren en culturele verenigingen.